BT Terminoloji Analizi

SANAL ÖĞRENME ALANINDA KULLANILAN TERMİNOLOJİNİN ANALİZİ

Resource based learning(Kaynak Tabanlı Öğrenme) : open-learning(açık öğrenme) , flexible learning(esnek öğrenme), individualized learning(bireyselleştirilmiş öğrenme), computer aided learning(bilgisayar destekli öğrenme), Project based learning(proje tabanlı öğrenme) , problem based learning(problem tabanlı öğrenme) , student centered learning(öğrenme merkezli öğrenme) ve self organized learning(kendi kendine öğrenme) i kapsayan bir terimi belirtir. (Ryan et al.)

Öğretmen ve öğrencinin fiziksel olarak birbirinden ayrı olduğu eğitimsel süreçleri tanımlamak için kullanılan terimler şunlardır : distance education(uzaktan eğitim),distance teaching(uzakytan öğretme), distance learning(uzaktan öğrenme), open learning(açık öğrenme), distributed learning(dağıtılmış öğrenme), asynchronous learning(eşzamanlı olmayan öğrenme), telelearning(tele öğrenme) ve flexible learning(rahat öğrenme). Yazar, bu terimlerin distance learning(uzaktan öğrenme) ile değişebilir şekilde kullanılabileceğini belirtiyor.

“Virtual learning(özgün öğrenme)”  bu makalede tanımlanan diğer terimler için bir şemsiye olarak seçilmiştir. Virtual  kelime anlamı olarak  “farklı, özgün” anlamına gelmektedir ve geleneksel eğitimden farklı olarak şu özelliklere sahiptir :

•  Öğrenme süreci kısmen  ya da tamamen öğretmenin yerini alacak teknolojiye dayanır.
•  Eğer öğretmenin rolü kısmen bazı teknolojilerle değiştirilebilirse o zaman öğretmen ve öğrenci zaman ve yer bakımından ayrı olabilirler ama bu durumda aralarındaki iletişim sağlanır.
•  Öğrenci öğrenme hızını, zamanını, yerini ve miktarını seçebilir.

K   Kavramların adlandırılması iki şekilde gerçekleştirilir. Bunlar ;
     
    1) Öğrenmeyi tanımlayan bir kelime + eğitimsel bir kavram
    2) Teknolojiyi tanımlayan bir kelime + bağlaç + eğitimsel bir kavram

İlk kısım terimler arasındaki farklılığı gösterir  ve bu özellik en fazla kullanılan terimleri sekiz grupta toplar. Bunlar :

-          Group “C” (Computer)                 -  Group “I” (Internet)            -  Group  “T” (Technology)

-          Group “D” (Distance )                 -  Group “O” (Online)              -  Group  “W”  (Web)

-          Group “E” (Electronic)                 - Group  “R”  (Resource)

Bu makalede giriş kısmı çeşitli terimleri sunar. Öğrenme sürecini destekleyen yazılım ve teknolojileri tanımlamak için kullanılan terminolojiyi açıklama ihtiyacını tartışır. İlerleyen bölümlerde education(eğitim), instruction(öğretim), learning(öğrenme), teaching(öğretme) gibi pedagojik kavramları açıklar, bağlaçlar arasındaki başlıca farklılıkları gösterir, en fazla kullanılan terimleri 8 grupta toplar. 

Educational Concepts (Eğitimsel Kavramlar)

Teaching(öğretme) : Öğrenme sürecinde öğretmenin rolünü vurgular ve bilgi, durum, fikirler ve beceriyi açıklayan tüm aktiviteleri kapsar. Sadece bir insanın öğretmen rolünü oynamayacağını, aynı zamanda belli bir teknolojiye dayalı bir bilgisayar sisteminin de bu işlemi gerçekleştireceğini  fark etmek gereklidir.

Learning(öğrenme), bireyin bilgisinde, davranışlarında ve becerilerinde  kısmen kalıcı değişime sebep olur. Bazı yazarlar  öğrenme teriminin, öğrenme sürecinde  öğrenci aktivitesini vurguladığına inanıyorlar. Yani öğrencilerin   hangi aşamada ne çalışılacağını seçmede özgür olduğunu ifade ediyorlar.

Training(talim), bireysel olarak bir işi etkili ve yeterli şekilde başarmak için gereken davranış, bilgi ve  becerileri geliştirme amacına sahip olan kaliteli gözlemcilerin rehberliğinde planlı ve sistematik aktiviteler bölümünü varsayar. Bu terim, öğrenmenin pratik ve mesleki açıklamasını vurgular  ve genellikle profesyonel ve kurumsal seviyede kullanılır.

Education(eğitim),  training teriminde varsayıldığı gibi belli bir çalışma alanıyla alakalı  olmayan genelde bilgiyi, tutumları, becerileri ve değerleri geliştirme amacına sahip  öğrenme aktiviteleriyle ilgilidir.

Instruction (öğretim), öğrenmenin pratik açıklaması anlamına gelmektedir. Training teriminin aksine akademik çevrelerde daha genel kullanılan bir terimdir. Bu terim aynı zamanda öğrenme sürecine karşı daha  planlı bir yaklaşım anlamına gelir ve öğrenme sürecinin önemli bir bakış açısı olarak  destek bileşenini gösterir.  Genelde pratik uyum sağlama ile öğrenme hakkında konuşurken training(talim) ve instruction(öğretim) terimleri eş anlamlı olarak kullanılır. 

Tutoring(özel eğitim/birebir öğretim) adı geçen terimlerden daha nadir kullanılır. Teaching(öğretim) ile aynı anlama sahiptir. Ama öğretim daha bireysel tabanlı olarak uygulanır. Bir özel öğretmen ve küçük bir gruptan oluşur. Özel öğretmen, zor kavramları açıklayarak  ya da konunun ana hatlarını açıklayarak öğrencilere özelleştirilmiş ve iyileştirici yardım sağlar. 

Connectives (Bağlaçlar)

Bağlaçlar anlamları bakımından birkaç kategoride düzenlenirler.

Managed(yönetimli), monitored(denetimli)   ve administered(yönetimli)  kelimeleri, bazı teknolojilerin direkt öğretme/ öğrenme sürecine katkı sağlamadığını , ama öğrenme işleminin yönetiminde bir araç olarak kullanıldığını ifade ederler.  Bununla birlikte öğrenme içeriğinin dağıtılması tamamen insan tabanlıdır, bazı teknolojilere dayalı değildir. 

Aided(destekli) ve assited(destekli) kelimeleri , öğrenme materyallerinin sunulması, öğrencinin bilgisinin kontrol edilmesi, soru ve cevap oturumlarının yönetilmesini sağlayan bir öğrenme aracı olarak kullanılan bazı teknolojileri ve bu teknolojiye dayanan bir bilgisayar sistemini  ifade eder.

Enhanced(geliştirilmiş) kelimesi  aided(destekli) ve assited(destekli) kelimeleri ile benzerdir. Yani geleneksel öğrenme yöntemine ilave olarak kullanılan bazı teknolojileri ifade eder.  Ama bu süreçte öğretmenin etkinliğini vurgular.  Öğretmen öğrenme aktivitelerinin planlanması ve uygulanmasına dahil edilmelidir ve öğrenme sürecinde  merkezi  rol oynar.  Burada teknoloji  öğrenme işlemine imkan verici olarak kullanılır.

Enriched(zenginleştirilmiş)  kelimesi  öğrenme sürecinde bir çalışma aracı olarak kullanılan teknolojiyi  vurgular. Öğrenme materyallerinin oluşturulmasına ve dağıtılmasına katkı sağlamaz.

Based(tabanlı) kelimesi geniş bir anlama sahiptir.  Öğrenme sürecinde merkezi rol oynayan bazı teknolojileri ifade eder. Anlamı, bilgisayar kullanım çeşitleri, öğrenme materyallerinin oluşturulması ve dağıtılması, öğrenme sürecinin yönetilmesi , öğrenciler tarafından  bilgisayar kullanımı gibi ifadeleri kapsamaktadır. Bu bağlaç “enriched(zenginleştirilmiş)”, “managed(yönetimli)” ve “assisted(destekli)”  kelimelerinin anlamlarını kapsar.

Mediated(ortamlı) ve supported(destekli) kelimeleri  terimler  için en geniş anlama  sahiptir. Bu durumda teknoloji   bir öğrenme kaynağı  ya da araç olarak kullanılır.  

Delivered(dağıtımlı)  kelimesi de derse ulaşım kullanılan bazı teknolojileri ifade eder. Öğretmen ve öğrenci arasındaki ilişki ya tamamen ortadan kaldırılır ya da büyük oranda azaltılır.

The terms of group “C”

Computer(bilgisayar) kelimesi öğrenmeyi sağlayan teknolojiyi ifade eder. Anlamı çok geniştir. Öğrenme sürecinde bilgisayar kullanımını ve bilgisayarın bir öğrenme aracı ya da öğrenme sürecinin yönetiminde bir araç olarak kullanılabileceğini ifade eder. O zaman şu şekilde anlaşılabilir :

-          -  Bilgisayar çevrim dışıdır ve bir ağa bağlı değildir.

-          -  Öğrenme materyalleri yereldir ve CD-Rom veya floppy disk aracılığıyla dağıtılır. 

Benzer şekilde, bilgisayar genellikle derse dahil edilen tüm medya çeşitlerini ifade etmesine rağmen, genellikle derste kullanılan metinleri, resimleri ve basit animasyonları ifade eder. Öğrenme aracı ya da ortamı olarak geliştirilen  bir yazılım uygulaması kısmen ya da tamamen bir öğretmenle yer değiştirebilir. Öğretmenin yerine kısmen geçtiğinde öğrenme materyalinin öğretmen tarafından öğretilmesi zorunludur. 

The terms of group “D”

Distance kelimesi  öğrenmenin uzaktan gerçekleştirildiğini ifade eder, yani öğrenci ve öğrenme kaynağı fiziksel olarak birbirlerinden farklı ortamda bulunurlar. Bununla birlikte bu kelime, öğrenmenin sağlanmasında kullanılan teknolojiyi belirtmez . Bu yüzden öğrenmeyi sağlayan herhangi bir bilgi ve iletişim teknolojisi olabilir. Genellikle öğrenciler öğrenme materyalleri üzerinde kendileri çalışırlar, ama kural olarak destek ve özel ders sağlaması için öğretmenin varlığı gereklidir. Uzaktan eğitimin başlıca özelliklerini özetlemek gerekirse:

-     - Öğretmen ve öğrenci öğrenme sürecinde zaman, yer veya her iki faktör bakımından birbirinden ayrıdırlar.

-          -  Öğrenci, kendisine uygun yer, zaman ve hızda öğrenme materyalleri ile çalışır.

-          -  Öğretmen yardım sağlar ve öğrencinin ilerlemesini değerlendirir.

-          -  Bilgi ve iletişim teknolojileri öğretmen ve öğrenci arasındaki etkileşimi sağlamak için kullanılır.

Distance education(uzaktan eğitim) ve distance learning(uzaktan öğrenme) birbirleriyle eş anlamlı olarak kullanılır. Bununla birlikte ikisinin arasındaki farkı belirtmek gerekirse,  distance learning(uzaktan öğrenme), distance education(uzaktan eğitim)’ın bir sonucu olarak açıklanır.

The terms of group “E”

Terimlerden önce kullanılan “e” harfi electronic(elektronik) kelimesinin kısaltmasıdır   ve öğrenmenin  electronik  araç ve çevre aracığıyla düzenlenmesini belirtir. Bu medyalar  çevrim  dışı ya da bir ağa bağlı olabilirler. Bir diğer tanım da öğrenmenin internet aracılığıyla düzenlendiğini ifade eder. 

The terms of group “I”

Öğrenme içeriği internet aracılığıyla dağıtılır.  Bununla birlikte intranet bilgisayarları geçit aracılığıyla internete bağlar ya da extranet, internet üzerindeki intranetin genişlemesi olarak kullanılır. Internet based training(internet tabanlı öğrenme), http protokolünün kullanılmasının gerektirmeyen, TCP/IP protokolü  kullanılarak verilen  bir eğitimdir.Bu yüzden  İnternet tabanlı öğrenme  patentli protokolleri ve uygulamaları kullanabilir. İnternet tabanlı öğrenme  sadece yerel materyallere değil, aynı zamanda dersin dışındaki materyallere de erişime izin verir.

The terms of group “O”

Bu gruptaki terimlerin anlamı “online”  kelimesinin yorumlanmasına bağlıdır.  Online kelime üç anlama sahiptir. Bunlar: internete bağlı, bilgisayara bağlı ya da bir bilgisayar ağına bağlı şeklindedir. Terimlerin tanımlarının çoğu birinci ve üçüncü anlamına dayanır. Geniş  anlamda ağ bağlantısının varlığını ifade eder. Online kelimesinin daha kısıtlı anlamı ise internete bağlı bir bilgisayarı vurgular. Bu durumda bu gruptaki terimler  “I” ve “W” grubundaki  terimlerle eş anlamlı olarak kullanılırlar.

The terms of group “R”

Resource based learning(kaynak tabanlı öğrenme) de, öğretmenler değil öğrenciler merkezi bir role sahiptir. Öğrenciler aktiftir, konuyu çalışmak ve bazı anlamlı problemleri çözmek için farklı kaynakları kullanırlar. Kaynaklar; basılı ve elektronik kitapları, sözlükleri, haritaları, gazeteleri vb. içerir. Öğretmenin görevi, öğrenme işlemini kolaylaştırmak için farklı yerlerde, farklı kaynakları kullanarak bilgiyi araştırmaları için öğrencileri motive edecek unsuru sağlamak olacaktır.(Ryan)

The terms of group “I”

Bu gruptaki terimler diğer gruptaki terimlerden daha geniş bir anlama sahiptir. Öğrenme  sürecinde  başlıca role sahip bilgi ve becerilerin geliştirilmesi ve öğrenme içeriğinin iletilmesi için kullanılan teknolojileri vurgular. Bununla birlikte, bu terimler teknolojinin kendisini  tanımlamazlar, bir sonuç olarak teknolojiyi tanımlarlar.  

The terms of group “W”

Öğrenmeyi sağlamak için kullanılan web teknolojilerini tanımlar. Böylece öğrenme içeriği web browserlar kullanılarak  yerel veya özel bilgisayar ağı üzerinden iletilir. Genellikle öğrenme materyalleri dersin dışındaki kaynaklara bağlantılar içerir.

Analiz Sonuçları

Uzaktan  öğrenme ve uzaktan öğretim kavramları öğretmen ve öğrencinin zaman, yer veya her iki faktör bakımından birbirinden ayrı olduğunu ifade eder. Bununla birlikte uzaktan öğrenme, öğrenme sürecinde öğrencinin etkinliğini vurgularken, uzaktan öğretim öğretmenin etkinliğini vurgular.

Kavramlar arasındaki ilişki aşağıda gösterilmiştir :

Online öğrenme herhangi bir ağ sayesinde sağlanabilir, bu yüzden internet tabanlı öğrenme online öğrenmenin alt kümesidir. Bilgisayar tabanlı öğrenmede bilgisayarın bir ağa bağlı olması gerekmez, kullanılan materyaller yereldir. Bu yüzden bilgisayar tabanlı öğrenme e- öğrenmenin alt kümesidir.

E- öğrenme herhangi bir elektronik araçla gerçekleştirilebilir. Bu yüzden online öğrenme ve bilgisayar tabanlı  öğrenme, e-öğrenmenin bir alt kümesidir.

Uzaktan öğrenme, daha geniş bir kavramdır. Hem teknoloji tabanlı  öğrenmeyi hem de elektronik olmayan öğrenme materyallerini kapsar.

Teknoloji tabanlı öğrenme, herhangi bir teknoloji aracılığıyla sağlanabilir. Uzaktan öğrenme de bunlardan biridir.

Kaynak tabanlı öğrenme en geniş anlama sahip terimdir. Çünkü öğrenme sürecinde kaynak olarak öğrencinin aktif olduğu herhangi bir teknoloji kullanılabilir.

Harmanlanmış öğrenme(blended learning); uzaktan öğretim ile geleneksel öğretimin birbirini tamamlayacak şekilde kullanılmasıdır. İkisi birbirini tamamlıyor, tekrar etmiyor.